ABD'nin yeşil sanayisinin büyüklüğü 147 milyar dolar
Dünyanın en büyük çim üreticileri dernek çatısı altında toplanmış durumda. Turfgrass Producers International (TPI), üyelerine verdiği eğitim ile hazır çim üretim sürecinde destek veriyor. 1967 yılında ABD'de kurulan örgütün 40 ülkeden bin 100'ün üzerinde üyesi bulunuyor. Turfgrass Producers International (TPI) tarafından hazırlanan raporda ABD'nin "yeşil sanayisinin" ekonomiye toplam katkısının 147 milyar dolar civarında olduğu tahmin ediliyor. Bu rakamın 40 milyar doları hazır çim sanayisinden geliyor.
Üreticiler bayilik bile veriyor
Kaçan, hazır rulo çimin en büyük müşterisinin inşaat şirketleri ve belediyeler olduğunu söylüyor. "2000 yılında bu işi yapan 3 firma vardı. Teknoçim, Türkçim ve bir de Ege'de üretim yapan Çimser. Fakat 2004'ten sonra özellikle inşaat sektöründeki gelişmelerle piyasaya bir sürü üretim yapan irili ufaklı firma girdi" sözleri ile pazardaki gelişime dikkat çeken Kaçan, şöyle devam ediyor: "Belediyeler hazır çim ile tohumlama ve toprağı ıslah için ayırdıkları büyük bütçelerden kurtuldu. Hazır çim sadece maliyetleri değil riski de azalttı. Ürün ortada ve ürünün gelişimi ile ilgili herhangi bir olumsuzluk yaşanmıyor. En büyük talep ise İstanbul'dan. Bu nedenle de çim çiftliklerinin büyük bir kısmı İstanbul çevresinde kurulmuş durumda." 400 bin metrekare alan üzerinde çim üretimi yaptıklarını belirten Kaçan, işin cazibesi nedeni ile bayilik vermeye bile başladıklarını kaydediyor.
2002 yılında emlak sektöründeki canlanma ile yeni bir iş sahasının ortaya çıktığını belirten Türkiye'nin en büyük hazır çim üretme çiftliği olan Türkçim'in sahibi Ferit Gülener, artan talep üzerine Karamürsel'de küçük bir alanda yaptıkları üretimi İpsala'da daha büyük bir alana taşıdıklarını söylüyor. "2002 yılında İpsala'da büyük bir çiftlik kurduk. Zaman içinde yaptığımız ek yatırımlarla şu anda çiftliğimiz 400 futbol sahası büyüklüğüne ulaşmış durumda. Üretim yaptığımız alan yaklaşık 5 milyon metrakare" diyen Gülener, şöyle devam ediyor: "İpsala'daki çiftliğimizde 350 kişi çalışıyor. Çiftliğin yakınında bulunan Kumdere köyü'de bu yatırımla kalkındı. Çiftlikte çalışanlar Kumdere köylüleri. Pazar öyle hızla büyüyor ki... Şu anda 25 milyon dolarlık bir hacme sahip olan pazarın kısa süre içinde 80-85 milyon dolarlık bir büyüklüğe ulaşacağı tahmin ediliyor. İnşaat sektörü bu ürünü yeni keşfetti. Belediyelerde AB uyum süreci içinde kentlerini Avrupa ayarına çekmek için yeşillendirme işine ağırlık verdier. Daha çok potansiyel var. İki yıl öncesine kadar sektörde 5-6 firma vardı. Şimdi bu sayı 50'ye ulaşmış durumda."
Gülener, yatırımlarının Türkiye ile de sınırlı olmayacağının sinyalini veriyor. Hazır rulo çime Avrupa'da da büyük bir talep olduğunu anlatan Gülener, "Avrupa'da çim çiftiği satın alma girişimlerinde bulunuyoruz. Türk çim üreticisi Avrupa'ya da adım atsın istiyorum" diye konuşuyor.
İnşaat firmalarının birbiri ardına hayata geçirdiği projeler, hazır doğal rulo çim pazarını adeta yeşertti. 2 yıl öncesine kadar sayısı 5-6'yı geçmeyen hazır çim üretim çiftliği sayısı bugün 50'ye yaklaşmış durumda.
Hazır çime olan talebin zirve yapması, köylüler için de yeni bir geçim kaynağı oldu. Köylüler, çiftliklerde çim ekimi ve rulo yapımında istihdam edilmeye başlandı. Çiftlikler özellikle Adapazarı, İpsala, Tekirdağ, Çatalca ve çevresinde yoğunlaşmış durumda.
Hazır çim çiftlikleri yatlaşık 10 milyon metrekare alan üzerinde üretim yapıyor. Pazarın 25 milyon dolar büyüklüğe ulaştığı ifade edilirken, devam eden inşaat projeleri nedeniyle pazarın kısa sürede 80-85 milyon dolarlık bir büyüklüğe ulaşacağı tahmin ediliyor.
İpsala'da Türkiye ve Balkanlar'ın en büyük çiftliğini kuran Türkçim'in sahibi Ferit Gülener, "15 milyon dolarlık yatırım ile 400 futbol sahası büyüklüğünde bir arazide hazır doğal rulo çim üretiyoruz. Üretimizin yarısını özel inşaat firmaları ve Toplu Konut İdaresi (TOKİ) alırken, geri kalanını da belediyeler alıyor. Son yıllarda artan villa sayısı da talebi tetikledi. İnsanlar artık evine halıfleks alır gibi rulo çim alıyor" diyor.
Pazardaki üreticilerden biri olan Teknoçim'in sahibi İbrahim Kaçan'da hazır doğal çime olan talebin patladığını belirtiyor. "Bu iş çok karlı. Yüzde 50 kar marjı ile çalışıyoruz" diyen Kaçan, çiftçilerin bile ayçiçeği, mısır ve buğday ekiminden vazgeçip bu alana yöneldiğine dikkat çekiyor.
Otoban kenarları bile hazır çim ile kaplanıyor
Yeşil Vadi Bahçe Bakım Düzenleme şirketinin Genel Müdürü Metin Karakuş, peyzaja olan ilginin son yılların en yüksek seviyesinde olduğunu söylüyor. 22 yıldır peyzaj işi ile uğraştığını dile getiren Karakuş, "Yüksek talepten dolayı herkes peyzaj işine soyundu. Ama bu da beraberinde kalite sorununu doğurdu" diyor. Beykoz Peyzaj'ın sahibi Adnan Onar da özellikle 3-4 yıldır giderek artan bir talebin söz konusu olduğuna dikkat çekiyor. "Özellikle hazır çime talep çok yüksek" diyen Onar, "Artık kimse ekme çim kullanmıyor. Türkiye'nin çim üretimi yaklaşık 10 milyon metrekare. Belediyeler yol kenarlarının yüzde 90'ını rulo çim kullanılarak yeşillendirdi. Sadece biz geçen sene 20 bin metrekare otoban kenarı döşedik" diyor.
Peyzaja bakan daireler yüzde 15 daha pahalı
Yeşil alanların inşaat projelerinin değerini artırdığını dile getiren Türkçim'in sahibi Ferit Gülener, "Birçok inşaat firması ile çalışıyoruz. Firmalar yeşil alanların konutların değerini artırdığını dile getiriyor. Örneğin yapılan bir projede yeşil alana bakan dairelerin fiyatı bile diğerlerine göre değişiyor. Peyzajlı bölüme bakan dairelerin diğerlerine göre yüzde 15 pahalı satıldığını görüyoruz" diyor. Üç Oklar Mühendislik ve İnşaat'ın ortaklarında Lütfü Uçoklar ise, son dönemde hayata geçirdikleri bütün projelerin yeşil alan ağırlıklı olduğunu söylüyor.
